فرض کنید در یک شهر غریب قرار است به مکان خاصی بروید و هیچ نقشه‌ای ندارید. نه گوگل مپ کار می‌کند و نه روی کاغذ نشانی از آن مکان دارید. احتمالا مجبور می‌شوید از چند نفر آدرس بپرسید؛ یکی دوبار به بیراهه بروید؛ سر از مکان‌هایی در آورید که مقصد شما نیستند تا در آخر بتوانید به مقصدتان برسید. یک کسب و کار بدون بیزینس پلن یا طرح کسب و کار هم به همین سرنوشت دچار خواهد بود.
هر کسب و کاری قرار است در یک بازه زمانی مشخص از نقطه الف (وضعیت فعلی) به نقطه ب (وضعیت ایده آل) برسد و در این مسیر نیازمند نقشه ای است که راه را به آن نشان دهد. این نقشه همان بیزینس پلن است که توسط مدیران بخش‌های مختلف یک سازمان تدوین می‌شود.
بیزینس پلن یا طرح کسب و کار چیست؟
بیزینس پلن سندی است که به ما اطلاعاتی در مورد ماهیت یک کسب و کار، اهدافش و برنامه‌هایی که برای رسیدن به اهدافش دارد، می‌دهد. در نوشتن یک طرح کسب و کار تلاش میکنیم بهترین استراتژی برای ورود به بازار، فرصت‌ها و تهدیدهای پیش رو، پیش‌بینی‌های مالی، تحقیقاتمان از وضعیت بازار و هدف‌هایمان را بنویسیم. علاوه بر این، توضیحات کلی در مورد کسب و کار، نام افراد مهم و کلیدی سازمان و یک تاریخچه به بیزینس پلن اضافه میکنیم. با اضافه کردن این موارد می‌خواهیم برای افراد غیر شاغل در سازمان (مثلاً سرمایه‌گذاران) اطلاعات پایه را فراهم کنیم و آنها را برای خواندن بخش‌های بعد آماده کنیم.
چرا از بیزینس پلن استفاده میکنیم؟
استفاده از بیزینس پلن سه دلیل مهم دارد :
1. بیزینس پلن استراتژی سازمان را خلاصه می‌کند تا بهتر بتوانیم آن را در طولانی مدت پیاده سازی کنیم.
2. با ارائه بیزینس پلن به سرمایه‌گذاران می‌توانیم از جهت تأمین سرمایه مطمئن شویم.
3. کمک می‌کند تا بهتر بتوانیم تقاضای بازار در آینده را پیش‌بینی کنیم.
نوشتن بیزینس پلن چطور به کسب و کار ما کمک می‌کند؟
طرح کسب و کار قرار است علاوه بر اینکه توسط اعضای یک سازمان، مدیران و کارمندان آن مطالعه شود، در اختیار سرمایه‌گذاران نیز قرار گیرد. بنابراین بسته به نوع کسب و کار، هدف از نوشتن یک بیزینس پلن می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:
- جذب سرمایه گذار
- داشتن تصویر واضح تر از کسب و کار
- ترسیم نقشه راه
جذب سرمایه گذار
در صورتی که یک طرح کسب و کار دقیق و کامل نوشته شود، می‌تواند اطلاعاتی از قبیل موفقیت یک کسب و کار، نقاط مالی سربه‌سری و بازه‌های سودده کسب و کار را به روشنی نشان دهد. سرمایه‌گذاران با مطالعه بیزینس پلن یک کسب و کار متوجه می‌شوند که سرمایه آنها چگونه در کسب و کار به کار گرفته می‌شود؛ چگونه به پیشرفت کسب و کار کمک می‌کند و چه زمانی می‌توانند انتظار بازگشت سرمایه‌شان را داشته باشند. همچنین می‌توانند اهداف مالی شرکت و برنامه‌ریزی‌ها برای رسیدن به آنها را به صورت کامل بررسی کنند.
داشتن تصویر واضح تر از کسب و کار
همه ما ایده‌های بزرگی برای کسب و کارمان داریم و می‌خواهیم به موفقیت‌های بزرگی در بازارهای رقابتی برسیم. ایده‌های بزرگ گاهی به موفقیت‌های بزرگ و گاهی به شکست‌های سخت منجر می‌شوند. بنابراین لازم است قبل از اینکه بلافاصله دست به عمل بزنیم، ایده‌هایمان را روی کاغذ بنویسیم و آنها را تجزیه تحلیل کنیم. آیا با شرایط، امکانات و منابع فعلی می‌توانیم ایده‌مان را پیاده سازی کنیم و به وسیله آن به موفقیت کسب و کارمان کمک کنیم؟
وقتی یک کارآفرین یا مدیر کسب و کار شروع به نوشتن بیزینس پلن می‌کند: استراتژی‌های ورود به بازار را می‌نویسد؛ سرمایه مورد نیازش را تعیین می‌کند و مشخص می‌کند چه زمانی انتظار بازگشت سرمایه دارد، به مشکلات و چالش‌هایی برمی‌خورد که قبلاً آنها را در نظر نگرفته است. همین موضوع باعث می‌شود بار دیگر نقشه راه رسیدن به اهداف و استراتژی‌ها را بازنگری کند. در واقع، نوشتن طرح کسب و کار باعث می‌شود که کسب و کارمان را قبل از ورود به بازار از همه جوانب بررسی کنیم.
ترسیم نقشه راه
همان‌طور که در مقدمه به آن اشاره کردیم، هر کسب و کاری اهدافی دارد که می‌خواهد با استراتژی‌ها و روش‌های مختلف به آنها دست یابد. یک طرح کسب و کار به مدیر و یا مؤسس یک کسب و کار کمک می‌کند تا بتواند به طور مؤثرتری کسب و کار را مدیریت کند. نوشتن ایده‌ها و ترفندهایی که قرار است کسب و کار را به اهدافش برساند، مانند یک نقشه راه باعث می‌شود تا افراد مسیر پیش روی خود را بدانند و آن را تجسم کنند.
همچنین تجسم کردن مسیر پیش رو موجب می‌شود تا مدیران بتوانند تهدیدها، بحران‌ها و همچنین فرصت‌های پیش رو را پیش‌بینی کنند و از آنها به بهترین شیوه استفاده کنند.
نوشتن یک طرح جامع و واضح برای کسب و کار ذهنتان را متمرکز می‌کند. برای رسیدن به اهدافتان به چه منابعی نیاز دارید؟ در هر مرحله از رشد کسب و کارتان به چه مقدار سرمایه و نیروی انسانی نیازمند هستید؟
برای نوشتن طرح کسب و کار خود نیاز به کمک دارید؟ مشاوران داده کاو آماده کمک به شما هستند.
بیزینس پلن خوب باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
قبل از اینکه بخواهیم در مورد نحوه نوشتن یک بیزینس پلن توضیح بدهیم، بد نیست ویژگی‌های یک بیزینس پلن خوب را با هم بررسی کنیم. بسیاری از کارآفرینان در ابتدای راه‌اندازی کسب و کار خود تصمیم می‌گیرند که طرح کسب و کار بنویسند اما از سند طرح کسب و کار خود هیچ استفاده‌ای نمی‌کنند. بیزینس پلنی که قابل اجرا نباشد، نمی‌تواند در زمان تصمیم گیری و اجرا به داد کسب و کار ما برسد.
یک طرح کسب و کار خوب قرار است طرحی برای رسیدن به موفقیت باشد. طرحی برای تأمین منابع مالی، ارائه کسب و کارمان به دیگران، بررسی پیش‌بینی‌های مالی و تبدیل ایده‌ها به واقعیت‌ها. در واقع، یک بیزینس پلن خوب باید بتواند به دو سؤال مهم پاسخ دهد: چرا کسب و کار شما و چرا الان؟
سرمایه‌گذاران می‌خواهند بدانند که چرا کسب و کار شما باید وارد بازار شود، چه نیازی را قرار است برطرف کند و چه برتری‌ای نسبت به کسب و کارهای مشابه دارد. همچنین باید برای آنها توضیح دهید که چرا الان زمان مناسبی برای ارائه محصولات و یا خدمات شماست.
بیزینس پلنی که می‌نویسیم باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد :
واقع گرایانه باشد
یکی از اشتباهات متداولی که مدیران هنگام نوشتن طرح کسب و کار انجام می‌دهند، در نظر گرفتن شرایط ایده‌آلشان به جای دیدن شرایط واقعی است. اگرچه داشتن تصوری از آینده مطلوبمان مهم است اما یک طرح کسب و کار خوب باید مبتنی بر داده‌ها و تحقیقات باشد .
ایده‌ها را به درستی بسنجد
اگر نتوانیم روی کاغذ ثابت کنیم که ایده‌ای موفق می‌شود، بهتر است دوباره به خانه اول برگردیم و درباره آن ایده مجدداً فکر کنیم. شکست یک ایده در مراحل ابتدایی بسیار بهتر از شکست ایده بعد از صرف هزینه و زمان است.
به طور شفاف در مورد مسائل مالی صحبت کند
هر کسب و کاری برای رسیدن به جایگاهی مطلوب نیازمند سرمایه است. یک بیزینس پلن خوب باید به طور دقیق مشخص کند که کسب و کار چه مقدار سرمایه نیاز دارد، این سرمایه قرار است کجا هزینه شود و برنامه‌ریزی شما برای بازگشت سرمایه چیست.
بر اساس اصول محکم و درستی نوشته شده باشد
سرمایه‌گذاران روی خطرهای احتمالی سرمایه‌گذاری در یک کسب و کار تمرکز می‌کنند. بنابراین تلاش کنید کسب و کارتان را بر پایه‌های درست و اصولی بنا کنید.
نمونه بیزینس پلن آماده رایگان
اگر می‌خواهید برای کسب و کار خود یک طرح کسب و کار آماده کنید، می‌توانید از نمونه بیزینس پلن تکمیل شده داده کاو استفاده کنید.
به سؤالاتی که بالاتر پرسیدیم برگردیم. برای اینکه بهتر بتوانید به سؤال
«چرا کسب و کار شما و چرا الان؟» پاسخ دهید، ابتدا سؤالات زیر را از خود بپرسید :
صنعتی که در آن فعالیت می‌کنید :
محصولات یا خدمات شما در این صنعت چه جایگاهی دارند؟ آیا قرار است بخش خاصی از بازار را هدف قرار دهید؟ به نظر شما این صنعت تا 5 یا 10 سال آینده چه شرایطی خواهد داشت؟
مخاطبانی که قصد دارید به مشتری تبدیل کنید :
مخاطبان هدف شما چه کسانی هستند؟ چه دغدغه‌هایی دارند؟ محصول و خدمات شما به چه درد آنها می‌خورد؟
پیشنهاد منحصر به فردی (USP) که دارید :
چه چیزهایی شما را از رقبایتان متمایز می‌کند؟ قیمت‌هایتان؟ ارزش‌های شرکتتان؟ یا ویژگی‌های خاصی که محصول یا خدماتتان دارد؟
بیزینس پلن کمک می‌کند مدیر بهتری باشید
هر کسب و کاری صرفنظر از اندازه آن، شامل اهداف، استراتژی‌ها، برنامه ریزی‌ها و ابعاد مختلفی است که باید همه آنها موازی و هماهنگ با یکدیگر پیش بروند. به عنوان یک مدیر باید تلاش کنید تا علاوه بر نظارت بر همه این فرایندها، اهداف و مسیراصلی کسب و کار را گم نکنید. اینجاست که یک سند طرح کسب و کار مثل یک شاخص به شما کمک می‌کند درست بیندیشید و در راستای رسیدن به اهداف بزرگتان تصمیم بگیرید.
چطور یک بیزینس پلان خوب بنویسیم؟
ایده کسب و کار شما باید یک طرح کسب و کار رسمی داشته باشد تا جدی گرفته شود. ما می‌توانیم به شما در تدوین آن کمک کنیم.
مشاورین داده کاو تمامی منابع، مراحل و ویژگی‌های مورد نیاز شما را جهت تدوین یک طرح کسب و کار کامل و برجسته در این کتاب الکترونیک جمع آوری و منتشر کرده‌اند، با دانلود رایگان و مطالعه این کتاب ایده خود را تجاری نمایید.
